Geçmeyen Yorgunluk
Geçmeyen yorgunluk, kişinin günlük aktivitelerine başlamak için yeterli enerjiyi bulamaması ve sürekli bir tükenmişlik hissetmesidir. Bu sorun sıklıkla halsizlik, güçsüzlük, isteksizlik, yıpranmışlık ve sıkıntı gibi ifadelerle tanımlanır.
Geçmeyen Yorgunluğun Temel Unsurları
- Organik yorgunluk: Çeşitli hastalıklara bağlı olarak orta ve ileri yaştaki kişilerde rastlanır. Hastalık tedavi edilince yorgunluk ortadan kalkar.
- Fizyolojik yorgunluk: Sağlığı normal olan kişilerde stres, yetersiz uyku, yetersiz dinlenme, diyet değişiklikleri ya da aşırı aktivite etkisiyle görülür. Özellikle yaşlı hastalarda karşılaşılır.
- Psikojenik yorgunluk: Yorgunlukların yüzde 50'sini oluşturur. Daha çok depresyonla birlikte her yaş grubunda rastlanır. Genellikle gün içinde azalır.
- Kronik yorgunluk sendromu: Daha çok genç yaşta görülür. Yüzde 30'unda organik ya da psikolojik neden yoktur. Motivasyon azlığı, güçsüzlük ve konsantrasyon yetersizliği gibi belirtilerle birlikte sıklıkla psikomotor yavaşlama görülür.
Geçmeyen Yorgunluk Neden Olur?
Geçmeyen yorgunluk çoğunlukla bir hastalık bulgusu olmakla birlikte, kronik yorgunluk sendromunun kendisi de olabilir. Viral, bakteriyal ya da parazitik enfeksiyonlar, karaciğer ya da böbrek hastalıkları, kansızlık ve benzeri kan hastalıkları, hormonal hastalıklar, kandaki vitamin ve mineral eksiklikleri, beslenme ve uyku bozukluklarının neticesinde oluşabilir. Tiroit hormon yetmezliği, büyüme hormonu yetmezliği, böbreküstü bezi yetmezliği ve hipoglisemi gibi hormonal etkenler erken dönemde gözden kaçabilir.
Kronik yorgunluk sendromu, sürekli ve tekrar eden ve birçok sistemi etkileyen nedensiz bir hastalıktır. Geçmeyen yorgunluk, yatak istirahatiyle geçmediğinde sürecin sonu bitkinliğe yol açar.
Geçmeyen Yorgunluk Belirtileri Nelerdir?
Fiziksel Tükenmişlik Bulguları
- Başka bir nedeni olmayan, dinlenmeyle geçmeyen, 6 aydan uzun süreli, günlük aktiviteyi yüzde 50 azaltacak derecede sürekli ve tekrarlayıcı fiziksel ve mental bitkinlik hissi.
- Enerji kaybı
- Güçsüzlük. Egzersizden sonra oluşan ve 24 saat veya daha uzun süre devam eden bir durum.
- Hastalıklara karşı hassaslaşma
- Yıpranma
- Bulantı
- Baş ağrıları
- Kas krampları ve miyalji
- Sindirim sorunları
- Bel ağrıları
- Denge kaybı
- Çabuk yorulma
- Uyku bozuklukları
- Boğaz ağrısı
- Hafif ateş ve üşüme
- Açıklanamayan genelleşmiş kas zayıflığı
- Boyunda ağrılı lenf bezleri
- Geçici eklem ağrıları
- Kaslarda katılaşma
- Farenjit
- Gribal enfeksiyon benzeri belirtiler
Duygusal Tükenmişlik Bulguları
- Düşünmede zorluk
- Işıktan rahatsızlık
- Unutkanlık
- Depresyon ve umutsuzluk
- Evde ve işte gerginlik-tartışma artışı
- Göz önünde beneklerin uçuştuğu hissi
- Net görememe
- Kızgınlık
- Nezaket ve saygı gibi pozitif bulgularda azalma
- Huzursuzluk ve sabırsızlık
Zihinsel Tükenmişlik Bulguları
- İşi bırakma
- Doyumsuzluk
- Hafıza problemleri
- İşi savsaklama
- Kendine ve işine karşı negatif yaklaşım
Geçmeyen Yorgunluk İçin Yapılması Gerekenler
- Yaşamı tekdüzelikten çıkaracak uğraşlar edinmek
- Dengeli beslenmek, fazla kilolardan kurtulmak
- Uyku ritmine dikkat etmek ve günlük temponun düşürülmesi
- Her sabah 10-15 dakika kas gevşetici egzersizler yapmak
- İş yerinde iş yükünü paylaşmaya yönelik çalışmalar yapmak
- Tatil fırsatlarını iyi değerlendirmek
- Günlük istirahat süresini uzatmak
- Organik nedenler olasılığına yönelik hekim desteği almak
- İlaç ve vitaminlerden yararlanmak
Geçmeyen yorgunluk sendromu, titiz, hırslı, mükemmeliyetçi, tezcanlı ve çabuk sinirlenen kişilik yapılarında daha sık görülür. Şehir hayatının ve çalışma yoğunluğunun sonucu olarak çalışanlar kendilerini daha yorgun hissederler. Kadınlar, erkeklerden daha büyük risk altındadır.
|